
Bài 16. DI TRUYỀN NGOÀI NHIỄM SẮC THỂ
Mô tả tài liệu
Nêu được đặc điểm di truyền ngoài NST. - Phân tích và giải thích được kết quả các thí nghiệm trong bài học - Nêu được bản chất, đặc điểm sự di truyền của ti thể và lục lạp. - Giải thích được cơ sở khoa học của hiện tượng di truyền ngoài NST. - Đặc điểm di truyền ngoài NST, phương pháp xác định tính trạng do gen ngoài NST quy định. 2. Kĩ năng: - Phát triển được kĩ năng phân tích kênh hình. - Phát triển được kĩ năng phân tích kết quả thí nghiệm. - Hình...
Tóm tắt nội dung
Bài 16. DI TRUYỀN NGOÀI NHIỄM SẮC THỂ.
I. Mục tiêu:
1. Kiến thức:
- Nêu được đặc điểm di truyền ngoài NST.
- Phân tích và giải thích được kết quả các thí nghiệm trong bài học
- Nêu được bản chất, đặc điểm sự di truyền của ti thể và lục lạp.
- Giải thích được cơ sở khoa học của hiện tượng di truyền ngoài NST.
- Đặc điểm di truyền ngoài NST, phương pháp xác định tính trạng do gen
ngoài NST quy định.
2. Kĩ năng:
- Phát triển được kĩ năng phân tích kênh hình.
- Phát triển được kĩ năng phân tích kết quả thí nghiệm.
- Hình thành kĩ năng nhận biết, lập luận để xác định được di truyền liên
kết giới tính
II. Phương tiện:
- Hình: Hình vẽ 16.1 , hình 16.2 trong SGK
- Thiết bị dạy học: máy ảnh
III. Phương pháp:
- Vấn đáp
- Nghiên cứu SGK (kênh hình)
IV. Tiến trình:
1. ổ định tổ chức:
- Kiểm tra sĩ số và nhắc nhở giữ trật tự:
2. KTBC:
- Kiểm tra HS làm bài tập về nhà.
- Trình bày đặc điểm di truyền của các tính trạng do các gen nằm trên NST
X và NST Y quy định.
- Di truyền liên kết giới tính được ứng dụng như thế nào trong thực tiễn.
3. Bài mới :
Phương pháp Nội dung
GV: Em có nhận xét gì về con lai
F1, ở cả2 phép lai trên có KH như
thế nào so với P ?
GV:Nhân và tế bào chất của hợp
tử được tạo ra do lai thuận và lai
nghịch giống và khác nhau như
I. Di truyền theo dßng mÑ.
1. ThÝ nghiÖm: §¹i m¹ch
Lai thuËn: P. o+ Xanh lôc x o->
Lôc nh¹t
F1 100 % Xanh lôc
Lai nghÞch: P. o-> Lôc nh¹t x o+
Xanh lôc
F1 100 % Lôc nh¹t.
thế nào?
GV: Vì sao con lai mang tính
trạng của mẹ?
HS:Vì trong tế bào con lai mang
chủ yếu tế bào của mẹ, do đó tế
bào chất đó có vai trò đối với sự
hình thành tính trạng của mẹ ở cơ
thể lai.
GV: Hãy giải thích hiện tượng
trên.
Thí nghiệm của Coren 1909 là
người đầu tiên phát hiện ra di
truyền qua tế bào chất với 2 phép
lai thuận nghịch trên đối tượng cây
hoa phấn.
HS: Làm việc với SGK. Giải thích
2. NhËn xÐt:
-KÕt qu¶ phÐp lai thuËn nghÞch kh¸c
nhau, F1 ®Òu có KH giống bố mẹ.
-PhÐp lai thuận và lai nghịch đều cho
F1 cã bé NST trong nh©n giống nhau,
nhưng kh¸c nhau về tế bào chất nhận
được từ trứng của mẹ.
3. giải thích:
- Khi thụ tinh, giao tử đực chỉ truyền
nhân mà kh«ng truyền TBC cho trứng,
do vậy các gen nằm trong TBC ( trong
ty thể hoặc lục lạp ) chỉ được mẹ truyền
cho qua TBC của trứng.
VÝ dô: H×nh 16.2.
- Tõ thêi cæ ngêi ta cho ngùa c¸i giao
phèi víi lõa ®ùc t¹o con la dai søc leo
nói giái. Lõa c¸i giao phèi víi ngùa ®ùc
t¹o ra con b¸c ®« thÊp h¬n con la,
mãng bÐ tùa lõa.
hiện tượng đốm trắng ở lá cây vạn
niên thanh.
GV: Giới thiệu về ADN ngoài
nhân( NST): trong TBC cũng có 1
số bào quan( ti thể, lục lạp) chứa
gen gọi là gen ngoài NST, bản
chất của gen ngoài NST cũng là
ADN( có k/n tự nhân đôi, có xảy
ra đột biến và di truyền được )
GV: Di truyền qua nhân có đặc
điểm gì?
GV: Kết quả thí nghiệm này có gì
khác so với phép lai thuận nghịch
ở TN phát hiện di truyền LK với
giới tính và PLĐL của MĐ?
GV: Từ nhận xét đó đưa ra pp xác
- Lai ë thùc vËt vµ c©y trång( ng«, cµ
chua, hµnh t©y, ®ay,…). C¸c d¹ng
kh«ng t¹o phÊn hoa hay cã phÊn hoa
nhng kh«ng cã kh¶ n¨ng thô tinh.
4. kÕt luËn:
-Trong sù di truyÒn nµy:vai trß chñ
yÕu thuéc vÒ giao tö c¸i, con lai mang
tÝnh tr¹ng cña mÑ nªn di truyÒn tÕ
bµo chÊt ®îc xem lµ di truyÒn theo
dßng mÑ
II. Sù di truyÒn cña c¸c gen trong ti
thÓ vµ lôc l¹p
*§Æc diÓm:
1. Sù di truyÒn ti thÓ.
- Bé gen cña ti thÓ cã chøc n¨ng chñ
yÕu:
+ M· ho¸ nhiÒu thµnh phÇn cña ti thÓ :
định quy luật di truyền cho mỗi
trường hợp trên
GV: Hiện tượng di truyền theo
dòng mẹ được giải thích như thế
nào?
rARN, tARN trong ti thÓ vµ nhiÒu lo¹i
pr«tªin cã trong thµnh phÇn cña mµng
trong ti thÓ.
+ M· ho¸ cho mét sè pr«tªin tham gia
chuçi ªlectron.
2. Sù di truyÒn lôc l¹p.
- Bé gen cña lôc l¹p m· ho¸ rARN,
tARN lôc l¹p vµ m· ho ̧mét sè pr«tªin
cña rib«x«m, cña mµng lôc l¹p cÇn
thiÕt cho viÖc chuyÒn ªlecton trong
quang hîp.
III. §Æc ®iÓm di truyÒn ngoµi NST.
- các tính trạng di truyền qua TBC ®c
di truyền theo dòng mẹ.
- các tính trạng di truyền qua TBC
kh«ng tuân theo các định luật chặt chẽ
như sự di truyền qua nhân.
*Phương pháp phát hiện quy luật di
truyền
- DT liên kết với giới tính: kết qủa
2 phép lai thuận nghịch khác
nhau
- DT qua TBC : kết quả 2 phép lai
thuận nghịch khác nhau và con
luôn có KH giống mẹ
- DT phân li độc lập: kết quả 2
phép lai thuân nghịch giống nhau
4.Củng cố.
Đặc điểm Di truyÒn qua tÕ bµo
chÊt
Di truyền qua nhân
KÕt qu¶ lai thuËn
nghÞch
-Khác nhau
Gièng nhau
Vai trß cña P -Giao tử cái giữ vai trò
quyết định
-Giao tử đực và cái
có vai trò ngang
nhau
Di truyền các tính
trạng
-Không tuân theo qui
luật nhất định vì các gen
-Tuân theo các qui
luật chặt chẽ do sự
trong TBC không được
chia đều cho 2 TB con
-Khi thay thế nhân tế bào
bằng 1 nhân kháctính
trạng không thay đổi
phân li đồng đều
của các gen trên
NST trong giảm
phân